Skip to main content
FréttSRFF

Alþingismenn og mannréttindi fatlaðs fólks

By 15. maí 2019ágúst 31st, 2022No Comments
Mikilvægi mannréttindasamninga erum við öll sammála um enda vita flestir að slíkir samningar eru nauðsynlegir t.d. minnihlutahópum í baráttu fyrir mannréttindum. Samingur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks (SRFF) var settur þegar alþjóðasamfélagið þ.m.t. Ísland viðurkenndi að fatlað fólk naut ekki réttar til jafns við aðra og fyrirliggjandi alþjóðasamningar reyndust ekki nægilegir til að vernda rétt fatlaðs fólks. Samningurinn hefur því það yfirlýsta markmið að tryggja fötluðu fólki full mannréttindi og grundvallarfrelsi þess til jafns við aðra en ljóst er að fatlað fólk nýtur ekki jafnra réttinda hér á landi til jafns við aðra þegna.
 
Nú liggur fyrir Alþingi tillaga til þingsályktunar um að samningur SÞ um réttindi fatlaðs fólks verði tekinn í íslensk lög. Alþingismenn hafa því tækifæri til að sýna í verki vilja sinn til að tryggja að fatlað fólk á Íslandi njóti sömu mannréttinda og annað fólk í landinu gerir og finnst sjálfsögð. Það geta þeir gert með því að samþykkja þessa þingsályktunartillögu.
 
Samningurinn nær til allra sviða samfélagsins og er markmið hans að tryggja fötluðu fólki stjórnmálaleg, borgaraleg, efnahagsleg, félagsleg og menningarleg mannréttindi til jafns við annað fólk. Samningurinn var gerður þar sem ríki heims, þ.m.t. Ísland, vita og viðurkenna að þar er verk að vinna. Það er á valdi Alþingis og á ábyrgð þess að bregðast við því með þeim eina hætti sem dugir, þ.e.a.s. með því að veita mannréttindum fatlaðs fólks meiri og skýrari vernd í lögum. Nýlegir dómar Hæstaréttar sýna að ekki er nóg að styðjast við fullgildingu samningsins heldur er brýn þörf á lögfestingu hans.
 
Samn­ingur Sam­ein­uðu þjóð­anna um rétt­indi barns­ins var tek­inn í íslensk lög árið 2013. Það var gert til að tryggja enn betur en gert var með full­gild­ingu samn­ings­ins þau rétt­indi sem samn­ing­ur­inn mælir fyrir um. Sömu rök eiga við um samn­ing SÞ um rétt­indi fatl­aðs fólks. Með því að lög­festa samn­ing­inn verður mann­rétt­indum fatl­aðs fólks veitt aukin vernd og réttar­-ör­yggið eykst. Fatl­aður ein­stak­lingur getur þá borið ákvæði samn­ings­ins fyrir sig sem ótví­ræða rétt­ar­reglu fyrir dómi eða stjórn­völd­um. Lög­fest­ing mun vekja jafnt almenn­ing og þá sem fjalla um mál­efni fatl­aðs fólks fyrir dóm­stól­um, í stjórn­sýslu og við und­ir­bún­ing að laga­setn­ingu, til frek­ari vitundar um mann­rétt­indi fatl­aðs fólks og þá virð­ingu sem verður að ætl­ast til að þeim sé sýnd í rétt­ar­ríki. Lög­fest­ing samn­ings­ins SÞ um réttindi fatlaðs fólks mun og auka, á alþjóða­vett­vangi, traust á virð­ingu íslenska rík­is­ins fyrir mann­rétt­indum fatl­aðs fólks. Með lögfestingu á samningnum yrði Ísland líklega eitt fyrsta landið í heimi til að gera samninginn að formlegum hluta af landsrétti sínum og lögum.
 
Landssamtökin Þroskahjálp og Öryrkjabandalag Íslands skora á alla alþingismenn að lögfesta samninginn á þessu þingi.
 
Bryndís Snæbjörndsdóttir er formaður Landssamtakanna Þroskahjálpar.
Þuríður Harpa Sigurðardóttir er formaður Öryrkjabandalags Íslands.